Συζήτηση επί της αρχής του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης: «Για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας».

Στη χώρα μας, επίσημα στοιχεία συστηματικών ερευνών που να καταγράφουν το φαινόμενο και την εξέλιξή του σε βάθος χρόνου, δυστυχώς, δεν υπάρχουν. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει πρόβλημα, αλλά αντίθετα υπογραμμίζει πόσο επιτακτική ανάγκη είναι η πολιτεία και η κοινωνία να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να δραστηριοποιηθούν.
Το πρόβλημα της ενδοοικογενειακής βίας είναι ένα πρόβλημα που έχει κοινωνικές, αλλά και πολιτικές διαστάσεις. Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας με αυτό εδώ το νομοσχέδιο αναλαμβάνει τις δικές της πολιτικές ευθύνες και βάζει τις βάσεις για την καλύτερη στήριξη των θυμάτων της ενδοοικογενειακής βίας, με στόχο την αντιμετώπιση και τη μείωση τέτοιων κρουσμάτων.
Οι αριθμοί και τα στοιχεία που αναδεικνύονται από διεθνείς οργανισμούς ανά τον κόσμο είναι πολλά και τρομακτικά. Είναι οι αριθμοί που υπογραμμίζουν το δράμα που ζουν εκατοντάδες γυναίκες, παιδιά, υπερήλικες και που καταδεικνύουν ίσως το πιο αποσιωπημένο έγκλημα που σημειώνεται, δυστυχώς, κατ' επανάληψη και συχνά αποκαλύπτεται μόνο όταν βρεθούμε μπροστά σε μια τραγωδία.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η ενδοοικογενειακή βία δεν κάνει διακρίσεις. Δεν κάνει φυλετικές, κοινωνικές, οικονομικές, διακρίσεις. Δεν γνωρίζει μορφωτικό ή βιοτικό επίπεδο, ηλικία ή γειτονιά. Η φτώχεια, η ανεργία, το ποτό δεν αποτελούν καμία δικαιολογία. Άνθρωποι όλων των κοινωνικών στρωμάτων, ανεξαρτήτως πανεπιστημιακής ή βασικής εκπαίδευσης. Η μόνη ίσως, αν θέλετε, διαφορά είναι ότι στα υψηλότερα κοινωνικά στρώματα η άσκηση ενδοοικογενειακής βίας καλύπτεται και αποσιωπάται πιο εύκολα.
Αρμόδιοι κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχολόγοι που εργάζονται σε κέντρα στήριξης γυναικών και παιδιών που έχουν πέσει θύματα ενδοοικογενειακής βίας υπογραμμίζουν το γεγονός ότι συνήθως αυτά τα θύματα έχουν υποστεί όλες τις μορφές βίας: ψυχολογική, σωματική, σεξουαλική, οικονομική βία. Ως αποτέλεσμα βιώνουν και την κοινωνική απομόνωση.
Συνήθως τα θύματα αισθάνονται εγκλωβισμένα και παγιδευμένα σε έναν φαύλο κύκλο που επαναλαμβάνεται, σε μια τραγική ιστορία που πολλές φορές μεταδίδεται από γενιά σε γενιά, όταν πρόκειται για περιπτώσεις άσκησης βίας μπροστά σε ανήλικα παιδιά.
Έρευνες αποδεικνύουν ότι το 80% περίπου των ανδρών που ασκούν οποιασδήποτε μορφής βία πάνω στη σύντροφο ή σύζυγό τους έχουν μεγαλώσει σε περιβάλλον που έχουν βιώσει κάποια μορφή ενδοοικογενειακής βίας. Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους αρμόδιοι επιστήμονες από τις μαρτυρίες των ίδιων των θυμάτων, τα άτομα πάνω στα οποία ασκείται οποιασδήποτε μορφής βία στο οικογενειακό περιβάλλον καταλήγουν να θεωρούν τον εαυτό τους υπεύθυνο για την κατάσταση την οποία βιώνουν και σιωπούν.
Η σιωπή και η συγκάλυψη είναι ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα στην αντιμετώπιση και την απόδοση ποινικών κυρώσεων στις περιπτώσεις της ενδοοικογενειακής βίας. Αν οι αντίστοιχες πράξεις άσκησης σωματικής βίας σημειώνονταν σε δημόσιο χώρο εκτός της οικογενειακής εστίας, ο νόμος θα επενέβαινε και ο θύτης θα τιμωρείτο.
Η προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας, η παραβίαση της αρχής της ισότητας των δυο φύλων είναι μια υπόθεση που μας αφορά όλους, καθώς παραβιάζονται οι ατομικές ελευθερίες συνανθρώπων μας. Το έργο που επιτελούν τα αρμόδια κέντρα για τη στήριξη και τη βοήθεια των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, για τη σωστή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση δεν είναι αρκετό, αν δεν υπάρξουν οι αντίστοιχες υποδομές στήριξης σε νομοθετικό πλαίσιο. Η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα έγκλημα που σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να μείνει ατιμώρητο.
Η προώθηση, λοιπόν, ενός τέτοιου νέου νομοθετικού πλαισίου με την ψήφιση του παρόντος νομοσχεδίου, αποτελεί ένα πάρα πολύ σημαντικό βήμα για τη συστηματική και αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου της ενδοοικογενειακής βίας.
Το παρόν νομοσχέδιο έχει ως στόχο να αποσαφηνίσει και να δώσει λύση σε κάποια νομικά κενά που ίσως μέχρι τώρα να λειτουργούσαν ως ανασταλτικοί παράγοντες στην καταγγελία περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας.
Κατ' αρχήν, εισαγάγει το θεσμό της ποινικής διαμεσολάβησης, ενός θεσμού που θα λειτουργήσει ως κινητήριος μοχλός, προκειμένου τα θύματα να καταγγείλουν τα φαινόμενα βίας που σημειώνονται σε βάρος τους μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον. Θα διευκολύνει τις διαδικασίες, όσο εφικτό μπορεί να είναι αυτό, ώστε το θύμα να απελευθερωθεί από την κατάσταση αυτή με τη βοήθεια ενός τρίτου.
Σημαντική, επίσης, είναι η συμβολή του εν λόγω νομοσχεδίου όσον αφορά τις περιπτώσεις μόνιμων συντρόφων εκτός γάμου. Και σε αυτές τις περιπτώσεις η άσκηση ενδοοικογενειακής βίας προς κάποιον από τους συντρόφους ή τα τέκνα αντιμετωπίζεται όμοια με τις περιπτώσεις που ασκείται εντός γάμου.
Επιπλέον και επιγραμματικά, με το άρθρο 3 για πρώτη φορά η άσκηση ενδοοικογενειακής βίας μπορεί να αποτελέσει λόγο διαζυγίου όμοιο με αυτόν της μοιχείας ή της διγαμίας.
Με το άρθρο 4 του υπό ψήφιση νομοσχεδίου αποσαφηνίζεται πως η άσκηση σωματικής βίας σε βάρος ανηλίκων ως μέσο σωφρονισμού μπορεί να αποτελέσει ουσιαστικό λόγο παρέμβασης της δικαιοσύνης.
Παράλληλα, με το άρθρο 8 γίνεται σαφές πως η ασέλγεια σε βάρος της συζύγου και ο εξαναγκασμός σε ερωτική πράξη αντιμετωπίζεται, επίσης, ως έγκλημα ενδοοικογενειακής βίας.
Στο σημείο αυτό θέλω να συγχαρώ τον Υπουργό Δικαιοσύνης για την άμεση ανταπόκρισή του στις προτάσεις -παρατηρήσεις του Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας. Πριν από μερικές ημέρες πήραμε κάποιες έγγραφες προτάσεις-παρατηρήσεις του Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας και με πολύ χαρά βλέπω την άμεση ανταπόκριση του Υπουργού στις προτάσεις αυτές του Συνδέσμου, που για μια ακόμη φορά αποδεικνύουν ότι ο Υπουργός αφουγκράζεται την κοινωνία και τους φορείς της, ενώ ταυτόχρονα διακρίνεται για τη δημοκρατική του ευαισθησία.
Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σε καμία περίπτωση κανείς από μας δεν μπορεί να γνωρίζει τι βιώνει ο συνάνθρωπός μας και τι συμβαίνει πίσω από την πόρτα του διπλανού σπιτιού. Είναι όμως χρέος όλων μας να συμβάλουμε, στο βαθμό που ο καθένας μπορεί, στην πάταξη φαινομένων άσκησης ενδοοικογενειακής βίας.
Με το παρόν νομοσχέδιο τίθενται οι βάσεις σε νομικό πλαίσιο στήριξης και προστασίας θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, έτσι ώστε τέτοιου είδους κρούσματα να καταγγέλλονται και να αποδίδονται οι ποινικές κυρώσεις.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θεωρώ ότι είναι ένα σημαντικό νομοσχέδιο προς τη θετική κατεύθυνση και αντιμετωπίζει ένα πολύ-πολύ σημαντικό πρόβλημα και γι' αυτό το λόγο σας καλώ να το υπερψηφίσουμε.
Σας ευχαριστώ πολύ.